In drie internet artikelen reflecteert psycholoog Ronald Geelen op wat er is gebeurd rondom sterven en rouwen tijdens de coronapandemie.
In ‘Klappen voor onze zorghelden’ gaat hij in op de beperkte houdbaarheid van de waardering voor de zorg. ‘Zo spraken we in het voorjaar van 2020 nog van onze helden in de zorg en volgde letterlijk het publieke applaus. Bij de tweede en volgende golf ebde die waardering weg. Beperkte houdbaarheid was er ook voor quarantaine regels, de bezoekmogelijkheden voor verwanten, het in acht nemen van leefregels en grenzen bij het afscheid nemen, reactie vanuit de eigen pijn en het gemis om persoonlijk afscheid te kunnen nemen.’
In het tweede artikel ‘De les van corona’ bespreekt Geelen aan de hand van het Mattheus effect (mensen met meer mogelijkheden krijgen meer kansen krijgen en nemen die ook) en benadrukt dat ‘de werkelijkheid soms simpelweg onevenwichtig en onrechtvaardig is. In tijden van corona, druk op de zorg voor de meest kwetsbaren en hun verwanten komen onevenredigheden in waardering, zowel in beleving als randvoorwaarden, scherp aan het licht. Relevant is dat we ons daarbij vaak geen vragen stellen, dit als een vanzelfsprekend gegeven ervaren. Het bewust raken van die ongerijmdheden is stap één. Daarna kunnen we ons inspannen er wat aan te doen en ervoor te compenseren. Op de werkvloer, in de organisatie, bij de zorgverzekeraar, in de politiek; ieder heeft daarin een eigen plicht. Wanneer beginnen we?’.
In ’Corona en rouw’ bespreekt Geelen wat de corona beperkingen betekenden voor de praktijk rondom het sterven en rouw. ‘Een belangrijke rode draad is het gemis van het niet lijfelijk bij je naaste kunnen zijn in de laatste dagen. Extra belastend blijkt de wetenschap dat je naaste in eenzaamheid is overleden, vanwege het niet mogelijk zijn van bezoek. Of vanwege het zelf niet op bezoek durven gaan, uit angst om besmet te raken.’ En dan is het ‘Complicerend voor de rouw is de steeds terugkomende gedachte dat je je naaste in wellicht de moeilijkste levensfase in de steek hebt gelaten. Dat je het laatste niet meer hebt kunnen zeggen.’
'Wie troost mij' kan troost bieden wanneer je in deze tijd niet goed weet hoe je om moet gaan met je emoties rondom rouw. De website biedt ook een ontmoetingsplek voor nabestaanden. Bekijk hier de website
Bekijk
Volgens wijkverpleegkundige Jelle Reijngoudt wordt het rouwen waarmee de zorgverlener wordt geconfronteerd door het overlijden van een cliënt, onderschat en onderbelicht. 'De dood hoort bij je beroep', 'je hebt dit beroep zelf gekozen', zijn veelgehoorde opmerkingen. En toch kan het je als zorgverlener raken als een zorgvrager overlijdt. En dat is normaal. Het mag besproken worden, in alle openheid. Daarom geeft Jelle Reijngoudt zijn visie op het mogen bijwonen van...
Bekijk
Honderden Naarders hebben afscheid genomen van de afgelopen week overleden stadsomroeper en weldoener Paul Vuijst. Voor de condoleance stonden lange rijen, maar uiteraard corona proof. Lees hier het artikel
Bekijk
Rouwen is een werkwoord. Bekijk hier de tips over rouwen voor zorgverleners, gemaakt door 'Help de Helden'. Flyer met tips
Bekijk
Uit onderzoek van het Erasmus MC, de Hogeschool Rotterdam, het Amsterdam UMC en de Universiteit voor Humanistiek (‘Experiences of end-of-life care during the COVID19-crisis’), onder ruim 700 zorgprofessionals en bijna 400 nabestaanden van mensen die tussen maart en juli 2020 zijn overleden (aan corona of door een andere oorzaak), blijkt dat de medische en verpleegkundige zorg tijdens de pandemie in de meeste gevallen goed kon plaatsvinden, ondanks de uitdagingen. Tegelijkertijd...
Bekijk
De Vlaamse klinisch psycholoog rouwspecialist Manu Keirse schreef een extra hoofdstuk bij het boek ‘Helpen bij verlies en verdriet’ met handvatten voor wie mensen in rouw en verdriet wil bijstaan. Download hier het extra hoofdstuk. Download
Bekijk
Nieuwe Free Learning over het als zorgverlener omgaan met de dood van een client. Als zorgverlener sta je dagelijks dicht bij het leven, maar ook bij de dood. Dat kan heftig zijn, soms zelfs ontwrichtend, maar ook heel verrijkend. Hoe ga je om met een ‘moeilijke dood’ van een cliënt? Hoe verweef je het overlijden van een cliënt in je leven? Van een cliënt waar je misschien ‘iets mee had’,...
Bekijk
'De tijd waarin we leven lijkt een alternatieve realiteit te zijn. Een realiteit waarin we de ander niet eens even kunnen vastpakken na een ingrijpend verlies; een realiteit waarin we elkaars gezichtsuitdrukkingen moeten lezen terwijl we een mondkapje op hebben. Het lijkt een logisch gevolg dat dit invloed heeft op een verder rouwproces.' Lees hier het volledige artikel.
BekijkRouwen Tijdens Corona is een not-for-profit initiatief, mogelijk gemaakt door ZonMw (als onderdeel van het programma 'Palliantie. Meer dan zorg’) en uitgevoerd door LOCOmotion, Nachtzon Media B.V., prof. dr. Saskia Teunissen (Expertisecentrum Palliatieve Zorg, UMC Utrecht), Ronald Geelen en Uil Uitvaartverzorging.
