Iedereen kent natuurlijk het plakje gele cake na afloop van veel begrafenissen. Toch is er een lange en uitgebreide traditie van eten rond het afscheid. Troosteten en -drinken kunnen soms het leed verzachten en dat hoeft niet te bijten met de corona richtlijnen.
Toch is niet de cake, maar de krakeling eigenlijk de meest bekende begrafeniskoek. We kennen deze koek nog steeds als gewoon koekje of als zoutje. De krakeling heeft de vorm van een acht, als symbool van oneindigheid, het eeuwig leven. Soms wordt de krakeling bestrooid met zoetigheid, maar ook wel eens juist met zout. Dat zout staat dan voor tranen en het bittere van de aarde.
in zijn algemeenheid speelt voedsel een belangrijke rol bij overlijden en rouwen. In de oudheid gaf men mondvoorraad mee aan de overledene voor onderweg. Soms werd dit, al dan niet symbolisch, bijgezet, maar het kwam in ons land ook voor dat deze brood- en koekoffers na de plechtigheid werden uitgedeeld aan de armen. Verhoeven beschrijft een voorbeeld van een vrouw die in 1938 in haar testament liet opnemen dat 250 gezinnen een krentenbrood van 3 pond kregen en grote gezinnen daarbij een extra wittebrood.
Bron: Carolina Verhoeven, Eetcultuur bij begrafenissen, Terebinth, 2021-2, 16-17.
Kent u zelf andere tradities of symbolen rond eten en de dood, meldt ze dan aub op bakjetroost@culinairerfgoedcentrum.com. Zij zijn van plan een boek hierover te schrijven.
Grafstenen die bedoeld zijn als permanente grafbedekking worden vaak besteld via de uitvaartondernemer. Hij/zij heeft hiervoor contacten, is op de hoogte van de eisen en regels van de betrokken gemeente (hoogte/ kosten) en neemt makkelijk initiatief in een wereld die een nabestaande eigenlijk niet kent. Het loont de moeite om juist hier goed na te denken en rond te kijken wat u wel of niet wilt. Heel bewust meegaan in...
Bekijk
Historicus Kees Heitink: ‘Dicht het graf wat later, dat kan in deze Corona tijd helpen het begraven af te maken’. Bespreek met uw uitvaartleider of U handmatig met twee aangewezen familieleden het graf mag (helpen) dichten, bijvoorbeeld een uur na de begraving. Dit kan prima, met omzeiling van de beperkingen. Die twee personen vertegenwoordigen dan de familie. Dit maakt het begraven ‘af’ en kan helpen bij het gevoel dat U...
Bekijk
Een persoonlijk grafmonument helpt bij rouwverwerking. Zeker als u zelf door Corona in beperking bent en naar nabijheid verlangt. Dat monument kan ook bij U thuis zijn. Bijvoorbeeld door een rouwbord. Rouwborden, vaak een houten paneel met namen, symboliek en prachtige familiewapens zijn soms nog in oude kerken te vinden. Op deze manier wordt de overledene niet vergeten. U kunt een rouwbord voor uw dierbare(n) laten maken. Er is ongetwijfeld...
Bekijk
Historicus Kees Heitink: ‘In deze Coronatijd is het vaak niet goed mogelijk dichtbij de stervende te zijn. Blijf na het sterven zo lang mogelijk dichtbij, bijvoorbeeld door zelf de bloemen op het dichte graf te leggen.’ De bloemen, kransen of herinneringen die bij de begrafenis al aanwezig waren, worden meestal op het graf gelegd door de doodgraver die de begraving afsluit. Dit kunt u, samen met familieleden, ook zelf doen....
Bekijk
Een idee binnen maar ook voor buiten coronatijd. In de provincie Groningen bestaat vanouds de traditie van grafgedichten. Persoonlijke gedichten die vaak op de achterkant van de grafstenen zijn aangebracht. Deze traditie is oud en bijzonder. In andere delen van het land zie je dit veel minder. Een persoonlijk gedicht kan enorm troostrijk zijn. Het geeft ook een kans om de overledenen meer extra typeren. Het benutten van de achterkant...
Bekijk
In de dagen voor de uitvaart kun je zelf een mooi grafmonument maken met bijvoorbeeld kinderen en kleinkinderen. Dat kan met behulp van een eenvoudige bekisting van bijvoorbeeld 70x70 cm waarin met nat cement of gips (liefst materiaal dat bestendig is tegen eventuele latere vorst en vrieskou) een vierkante ‘steen’ ontstaat (5-10 cm dik). Daarbinnen kan de handafdruk van kinderen/kleinkinderen worden gezet. Na harding wit schilderen en met speciale stift...
Bekijk
Het neerleggen, neerzetten of ophangen van een graftrommel op of bij het graf is een 19 e eeuws gebruik. Het geeft de gelegenheid om persoonlijke herinneringen en aandenkens bij het graf te leggen. De graftrommel is weersbestendig en de inhoud kan naar wens gewijzigd worden. De graftrommel kan ook weer weg na verloop van tijd. Ouderwetse graftrommels zijn van metaal of zink. Ze worden met een glasplaat afgesloten. Oudtijds werden...
Bekijk
Historicus Kees Heitink: ‘Ga vast kijken op het kerkhof. Ook in deze Corona tijd mag dat gewoon. Dat helpt!’ Als de plek van begraven bekend is kunt U die van te voren bekijken. Dat kan, met in achtneming van de RIVM beperkingen en dus de 1,5 meter, ieder moment van de dag. Hier tijd voor nemen geeft u, ondanks alle dingen die niet mogen, het gevoel van regie en betrokkenheid....
BekijkRouwen Tijdens Corona is een not-for-profit initiatief, mogelijk gemaakt door ZonMw (als onderdeel van het programma 'Palliantie. Meer dan zorg’) en uitgevoerd door LOCOmotion, Nachtzon Media B.V., prof. dr. Saskia Teunissen (Expertisecentrum Palliatieve Zorg, UMC Utrecht), Ronald Geelen en Uil Uitvaartverzorging.
