Verschillende religies en culturen hebben hun eigen uitvaarttradities en -gewoontes. Daar valt veel moois van te leren, over na te denken en wellicht in tijden van corona te gaan benutten.
De begraafplaats bij het Syrisch-orthodoxe klooster in Glane in Limburg is daarvan een mooi voorbeeld. Enerzijds wordt vastgehouden aan oude tradities, zoals het begraven met het gezicht naar het oosten, als symbool van het geloof in de opstanding. Opvallend zichtbaar is dat de band en de sociale rol van de overledene zoveel mogelijk behouden blijft. Zo zijn de graven versierd bij kerst en Pasen. Dat drukt uit dat de doden deel blijven uitmaken van de samenleving. Levenden en doden blijven op die manier verbonden en dat kan helpen bij het rouwen.
Maar er zijn ook aanpassingen aan de meer geseculariseerde Nederlandse gewoontes. Iets dat in principe niet bespreekbaar is, is bijvoorbeeld crematie. Dat zou te weinig respectvol zijn en houdt ook verband met het geloof in de opstanding van het lichaam op de dag des oordeels. Toch zijn uitzonderingen soms mogelijk. Alissa Kivits beschrijft een voorbeeld van een vrouw die overleed terwijl haar familie verspreid was over verschillende landen. Niemand zou dus voor het graf kunnen zorgen. Daarom werd zij toch gecremeerd.
Bron en foto: Kivits, A. Door liefde verbonden: de Syrisch-orthodoxe begraafplaats in Glane, de Terebinth, 2021-2.
Historicus Kees Heitink: ‘Ga vast kijken op het kerkhof. Ook in deze Corona tijd mag dat gewoon. Dat helpt!’ Als de plek van begraven bekend is kunt U die van te voren bekijken. Dat kan, met in achtneming van de RIVM beperkingen en dus de 1,5 meter, ieder moment van de dag. Hier tijd voor nemen geeft u, ondanks alle dingen die niet mogen, het gevoel van regie en betrokkenheid....
Bekijk
Historicus Kees Heitink: ‘Dicht het graf wat later, dat kan in deze Corona tijd helpen het begraven af te maken’. Bespreek met uw uitvaartleider of U handmatig met twee aangewezen familieleden het graf mag (helpen) dichten, bijvoorbeeld een uur na de begraving. Dit kan prima, met omzeiling van de beperkingen. Die twee personen vertegenwoordigen dan de familie. Dit maakt het begraven ‘af’ en kan helpen bij het gevoel dat U...
Bekijk
Op de Bennekomse begraafplaats was onlangs wel een heel bijzondere rouwstoet te zien: iedereen had een koptelefoon op. Monuta Hofrust kreeg het verzoek een uitvaart te verzorgen voor een familie waarvan enkele leden in de risicogroep voor Covid-19 vielen. Ieder risico op besmetting moest dus voorkomen worden. Ook wilden de nabestaanden graag de plechtigheid rond het graf houden. De beheerder gaf toestemming mits de 1,5 meter gerespecteerd zou worden. De...
Bekijk
In de dagen voor de uitvaart kun je zelf een mooi grafmonument maken met bijvoorbeeld kinderen en kleinkinderen. Dat kan met behulp van een eenvoudige bekisting van bijvoorbeeld 70x70 cm waarin met nat cement of gips (liefst materiaal dat bestendig is tegen eventuele latere vorst en vrieskou) een vierkante ‘steen’ ontstaat (5-10 cm dik). Daarbinnen kan de handafdruk van kinderen/kleinkinderen worden gezet. Na harding wit schilderen en met speciale stift...
Bekijk
Het neerleggen, neerzetten of ophangen van een graftrommel op of bij het graf is een 19 e eeuws gebruik. Het geeft de gelegenheid om persoonlijke herinneringen en aandenkens bij het graf te leggen. De graftrommel is weersbestendig en de inhoud kan naar wens gewijzigd worden. De graftrommel kan ook weer weg na verloop van tijd. Ouderwetse graftrommels zijn van metaal of zink. Ze worden met een glasplaat afgesloten. Oudtijds werden...
Bekijk
Historicus Kees Heitink: ‘In deze Coronatijd is het vaak niet goed mogelijk dichtbij de stervende te zijn. Blijf na het sterven zo lang mogelijk dichtbij, bijvoorbeeld door zelf de bloemen op het dichte graf te leggen.’ De bloemen, kransen of herinneringen die bij de begrafenis al aanwezig waren, worden meestal op het graf gelegd door de doodgraver die de begraving afsluit. Dit kunt u, samen met familieleden, ook zelf doen....
Bekijk
Het bezoeken van de laatste rustplaats kan helpen bij het rouwen. Veel nabestaanden onderhouden die plek goed en komen er regelmatig. Met name bij bijzondere momenten in hun leven. Prettig is dat je zo niet in de problemen komt met de corona regels. Zo’n graf wordt dan soms ook extra versierd, bijvoorbeeld met verse chrysanten. Chrysanten staan traditioneel symbool voor de dood en worden met name rond de periode van...
Bekijk
Iedereen kent natuurlijk het plakje gele cake na afloop van veel begrafenissen. Toch is er een lange en uitgebreide traditie van eten rond het afscheid. Troosteten en -drinken kunnen soms het leed verzachten en dat hoeft niet te bijten met de corona richtlijnen. Toch is niet de cake, maar de krakeling eigenlijk de meest bekende begrafeniskoek. We kennen deze koek nog steeds als gewoon koekje of als zoutje. De krakeling...
BekijkRouwen Tijdens Corona is een not-for-profit initiatief, mogelijk gemaakt door ZonMw (als onderdeel van het programma 'Palliantie. Meer dan zorg’) en uitgevoerd door LOCOmotion, Nachtzon Media B.V., prof. dr. Saskia Teunissen (Expertisecentrum Palliatieve Zorg, UMC Utrecht), Ronald Geelen en Uil Uitvaartverzorging.
