Verschillende religies en culturen hebben hun eigen uitvaarttradities en -gewoontes. Daar valt veel moois van te leren, over na te denken en wellicht in tijden van corona te gaan benutten.
De begraafplaats bij het Syrisch-orthodoxe klooster in Glane in Limburg is daarvan een mooi voorbeeld. Enerzijds wordt vastgehouden aan oude tradities, zoals het begraven met het gezicht naar het oosten, als symbool van het geloof in de opstanding. Opvallend zichtbaar is dat de band en de sociale rol van de overledene zoveel mogelijk behouden blijft. Zo zijn de graven versierd bij kerst en Pasen. Dat drukt uit dat de doden deel blijven uitmaken van de samenleving. Levenden en doden blijven op die manier verbonden en dat kan helpen bij het rouwen.
Maar er zijn ook aanpassingen aan de meer geseculariseerde Nederlandse gewoontes. Iets dat in principe niet bespreekbaar is, is bijvoorbeeld crematie. Dat zou te weinig respectvol zijn en houdt ook verband met het geloof in de opstanding van het lichaam op de dag des oordeels. Toch zijn uitzonderingen soms mogelijk. Alissa Kivits beschrijft een voorbeeld van een vrouw die overleed terwijl haar familie verspreid was over verschillende landen. Niemand zou dus voor het graf kunnen zorgen. Daarom werd zij toch gecremeerd.
Bron en foto: Kivits, A. Door liefde verbonden: de Syrisch-orthodoxe begraafplaats in Glane, de Terebinth, 2021-2.
Historicus Kees Heitink: ‘Dicht het graf wat later, dat kan in deze Corona tijd helpen het begraven af te maken’. Bespreek met uw uitvaartleider of U handmatig met twee aangewezen familieleden het graf mag (helpen) dichten, bijvoorbeeld een uur na de begraving. Dit kan prima, met omzeiling van de beperkingen. Die twee personen vertegenwoordigen dan de familie. Dit maakt het begraven ‘af’ en kan helpen bij het gevoel dat U...
Bekijk
Zo maar, soms zonder dat je het verwacht, wordt je opeens weer herinnerd aan een dierbare die is overleden. Je hoort een lied, je ruikt iets, je leest iets of je ziet op de kalender dat je graag de verjaardag had willen vieren van degene die is overleden. Feestdagen die geen feestdagen meer zijn, kunnen ineens zomaar over je heen vallen. Of, omdat je natuurlijk weet dat ze er aan...
Bekijk
In de dagen voor de uitvaart kun je zelf een mooi grafmonument maken met bijvoorbeeld kinderen en kleinkinderen. Dat kan met behulp van een eenvoudige bekisting van bijvoorbeeld 70x70 cm waarin met nat cement of gips (liefst materiaal dat bestendig is tegen eventuele latere vorst en vrieskou) een vierkante ‘steen’ ontstaat (5-10 cm dik). Daarbinnen kan de handafdruk van kinderen/kleinkinderen worden gezet. Na harding wit schilderen en met speciale stift...
Bekijk
Op de Bennekomse begraafplaats was onlangs wel een heel bijzondere rouwstoet te zien: iedereen had een koptelefoon op. Monuta Hofrust kreeg het verzoek een uitvaart te verzorgen voor een familie waarvan enkele leden in de risicogroep voor Covid-19 vielen. Ieder risico op besmetting moest dus voorkomen worden. Ook wilden de nabestaanden graag de plechtigheid rond het graf houden. De beheerder gaf toestemming mits de 1,5 meter gerespecteerd zou worden. De...
Bekijk
Historicus Kees Heitink: ‘In deze Corona tijd ben je als familie voor je het weet de regie over de uitvaart kwijt. Het kan helend werken om proactief te zijn, bijvoorbeeld door zelf de plek van het graf te bepalen.’ Hoe doe je dat? Heitink geeft tips. Ook met Corona en alle beperkingen kunnen nabestaanden de regie in handen nemen bij het vaststellen van de plek van begraven op het moment...
Bekijk
Het neerleggen, neerzetten of ophangen van een graftrommel op of bij het graf is een 19 e eeuws gebruik. Het geeft de gelegenheid om persoonlijke herinneringen en aandenkens bij het graf te leggen. De graftrommel is weersbestendig en de inhoud kan naar wens gewijzigd worden. De graftrommel kan ook weer weg na verloop van tijd. Ouderwetse graftrommels zijn van metaal of zink. Ze worden met een glasplaat afgesloten. Oudtijds werden...
Bekijk
Grafstenen die bedoeld zijn als permanente grafbedekking worden vaak besteld via de uitvaartondernemer. Hij/zij heeft hiervoor contacten, is op de hoogte van de eisen en regels van de betrokken gemeente (hoogte/ kosten) en neemt makkelijk initiatief in een wereld die een nabestaande eigenlijk niet kent. Het loont de moeite om juist hier goed na te denken en rond te kijken wat u wel of niet wilt. Heel bewust meegaan in...
Bekijk
Een idee binnen maar ook voor buiten coronatijd. In de provincie Groningen bestaat vanouds de traditie van grafgedichten. Persoonlijke gedichten die vaak op de achterkant van de grafstenen zijn aangebracht. Deze traditie is oud en bijzonder. In andere delen van het land zie je dit veel minder. Een persoonlijk gedicht kan enorm troostrijk zijn. Het geeft ook een kans om de overledenen meer extra typeren. Het benutten van de achterkant...
BekijkRouwen Tijdens Corona is een not-for-profit initiatief, mogelijk gemaakt door ZonMw (als onderdeel van het programma 'Palliantie. Meer dan zorg’) en uitgevoerd door LOCOmotion, Nachtzon Media B.V., prof. dr. Saskia Teunissen (Expertisecentrum Palliatieve Zorg, UMC Utrecht), Ronald Geelen en Uil Uitvaartverzorging.
