Terug naar overzicht

Bepaal zelf de plek van het graf

Historicus Kees Heitink: ‘In deze Corona tijd ben je als familie voor je het weet de regie over de uitvaart kwijt. Het kan helend werken om proactief te zijn, bijvoorbeeld door zelf de plek van het graf te bepalen.’ Hoe doe je dat? Heitink geeft tips.
 
Ook met Corona en alle beperkingen kunnen nabestaanden de regie in handen nemen bij het vaststellen van de plek van begraven op het moment dat er een nieuw graf moet komen. Alert zijn en (telefonisch) overleg is daarvoor nodig. Het moment dat dit kan gaat wel snel voorbij en op dit punt is het dus belangrijk goed op te letten.
 

Hoe gaat het vaak?

Bij de uitgifte van een nieuw graf op een algemene (gemeentelijke) begraafplaats is het vaak “aansluiten in de rij”. De ambtenaren bepalen de op dat moment meest praktische plek. Die plek wordt niet, of niet manifest, aan de familie bekend gemaakt door de uitvaartleider en vaak ‘ontdekken’ nabestaanden de plek op het moment dat er echt begraven wordt.
 
Tip: vraag meteen voordat er aangifte bij de gemeente gedaan wordt om een overlegmoment en tijd om hierover te praten. De aangifte gebeurt meestal door de uitvaartleider. Veel nabestaanden realiseren zich niet voldoende wat er dan allemaal al wordt vastgelegd. Bespreek dus met de uitvaartleider dat U wilt overleggen over de plek van het nieuwe graf. Dat betekent dus: aangifte eerst, maar keuze van de grafplek.
 

Later

Welke keuze kunt u maken? Op veel algemene begraafplaatsen worden de stenen van oude graven, dat zijn graven waarvan de huur niet meer verlengd is, na afloop van deze verhuurperiode plus de aanliggende procedure, weg gehaald. Deze plekken kunnen dan opnieuw uitgegeven worden. Vaak zijn die graven nog niet geruimd. Dat gebeurt dan tegelijk met het delven van het nieuwe graf, voor een nieuwe rechthebbende, bijvoorbeeld u en uw familie.
 
Nabestaanden kunnen een plek uitkiezen die bij hen of bij de overledene past. Dit kan helend werken en de nabestaanden deze keer wél de regie in handen geven, juist op een moment waarbij rond het sterven van de dierbare hem/haar alle regie uit handen is genomen door alle beperkingen rondom Corona. Doe mee, help mee met het zoeken naar een fijne plek. Overleg met elkaar. In een tijd van beperkingen is het juist fijn om samen dingen te kunnen doen.
 
Let op: de uitvaartleider moet hierbij soms dwars ingaan tegen de ingeslepen ambtelijke gewoonte om dan te zeggen dat dit kiezen van de begraafplek niet kan ‘omdat dit ‘teveel tijd kost ‘ of ‘anders de begraafdatum in het gedrang komt’. De uitvaartleider kan hierbij het helpende/ helende van het meehelpen aan de eigen begraafplek benadrukken.
 
Let op: doorgaans is het kiezen van een eigen begraafplek duurder dan ‘aansluiten’ in de rij. “Het graven is moeilijker als een graf tussen twee andere ligt” of “Het oude graf moet eerst nog geruimd worden” is dan vaak de argumentatie. Beide argumenten snijden in wezen geen hout: de apparatuur om precies een graf te maken is nauwkeurig en wordt bediend door vakmensen. Ten tweede: de gemeente heeft kosten uitgespaard om na afloop van het vorige huurcontract niet te ruimen. Nu doen ze het tegelijk met het delven van een nieuw graf en ze willen dan de nieuwe huurder eigenlijk extra laten betalen voor dit proces.
 
Desondanks kunnen deze extra kosten bij het delven zeer de moeite waard zijn. Zeker als de familie in een tijd van corona-beperkingen voor het sterven niet of nauwelijks met het rouwen kon beginnen. Zelf een mooie en passende plek uitkiezen zonder enige beperking kan dan helpen bij de verwerking en het rouwproces.

Meer tips van kees

Tips van Kees Hoeveel en welke bloemen?

Het bezoeken van de laatste rustplaats kan helpen bij het rouwen. Veel nabestaanden onderhouden die plek goed en komen er regelmatig. Met name bij bijzondere momenten in hun leven. Prettig is dat je zo niet in de problemen komt met de corona regels. Zo’n graf wordt dan soms ook extra versierd, bijvoorbeeld met verse chrysanten. Chrysanten staan traditioneel symbool voor de dood en worden met name rond de periode van...

Bekijk
Tips van Kees Maak een grafmonumentje

In de dagen voor de uitvaart kun je zelf een mooi grafmonument maken met bijvoorbeeld kinderen en kleinkinderen. Dat kan met behulp van een eenvoudige bekisting van bijvoorbeeld 70x70 cm waarin met nat cement of gips (liefst materiaal dat bestendig is tegen eventuele latere vorst en vrieskou) een vierkante ‘steen’ ontstaat (5-10 cm dik). Daarbinnen kan de handafdruk van kinderen/kleinkinderen worden gezet. Na harding wit schilderen en met speciale stift...

Bekijk
Tips van Kees Dicht het graf wat later

Historicus Kees Heitink: ‘Dicht het graf wat later, dat kan in deze Corona tijd helpen het begraven af te maken’.   Bespreek met uw uitvaartleider of U handmatig met twee aangewezen familieleden het graf mag (helpen) dichten, bijvoorbeeld een uur na de begraving. Dit kan prima, met omzeiling van de beperkingen. Die twee personen vertegenwoordigen dan de familie.   Dit maakt het begraven ‘af’ en kan helpen bij het gevoel dat U...

Bekijk
Tips van Kees Rouwmaaltijd als troostritueel

Iedereen kent natuurlijk het plakje gele cake na afloop van veel begrafenissen. Toch is er een lange en uitgebreide traditie van eten rond het afscheid. Troosteten en -drinken kunnen soms het leed verzachten en dat hoeft niet te bijten met de corona richtlijnen. Toch is niet de cake, maar de krakeling eigenlijk de meest bekende begrafeniskoek. We kennen deze koek nog steeds als gewoon koekje of als zoutje. De krakeling...

Bekijk
Tips van Kees Gedenk je gedenkdagen

Zo maar, soms zonder dat je het verwacht, wordt je opeens weer herinnerd aan een dierbare die is overleden. Je hoort een lied, je ruikt iets, je leest iets of je ziet op de kalender dat je graag de verjaardag had willen vieren van degene die is overleden. Feestdagen die geen feestdagen meer zijn, kunnen ineens zomaar over je heen vallen. Of, omdat je natuurlijk weet dat ze er aan...

Bekijk
Tips van Kees Breng voorafgaand aan de uitvaart bloemen naar het graf

Historicus Kees Heitink: ‘Breng voorafgaand aan de uitvaart bloemen naar het graf. Zo kun je degenen die nu door Corona niet bij de graflegging aanwezig mogen zijn toch betrekken bij de uitvaart. Dan kan iedereen toch zijn aanhankelijkheid en medeleven betonen’.   Betrokkenen zouden bijvoorbeeld op de dag van de begrafenis (bijvoorbeeld 1-2 uur van tevoren) bij het graf een bloem kunnen afgeven. Een vrijwilliger kan dan vast bij het graf...

Bekijk
Tips van Kees Inspiratie vanuit Syrisch-orthodoxe traditie

Verschillende religies en culturen hebben hun eigen uitvaarttradities en -gewoontes. Daar valt veel moois van te leren, over na te denken en wellicht in tijden van corona te gaan benutten. De begraafplaats bij het Syrisch-orthodoxe klooster in Glane in Limburg is daarvan een mooi voorbeeld. Enerzijds wordt vastgehouden aan oude tradities, zoals het begraven met het gezicht naar het oosten, als symbool van het geloof in de opstanding. Opvallend zichtbaar...

Bekijk
Tips van Kees Corona rouwritueel voor onder de kerstboom

Misschien is deze kerst de eerste zonder je tijdens corona verloren naaste. Voor het eerst zijn er pakjes onder de kerstboom zonder dat hij of zij er bij is. Wat is het dan een mooie gedachte om degene die je verloren bent hier toch bij te betrekken. Dat kan door voor de fysiek afwezige toch een pakje te kopen en mét naam er op onder de boom te leggen. Net...

Bekijk

Rouwen Tijdens Corona is een not-for-profit initiatief, mogelijk gemaakt door ZonMw (als onderdeel van het programma 'Palliantie. Meer dan zorg’) en uitgevoerd door LOCOmotion, Nachtzon Media B.V., prof. dr. Saskia Teunissen (Expertisecentrum Palliatieve Zorg, UMC Utrecht), Ronald Geelen en Uil Uitvaartverzorging.