Bepaal zelf de plek van het graf

Historicus Kees Heitink: ‘In deze Corona tijd ben je als familie voor je het weet de regie over de uitvaart kwijt. Het kan helend werken om proactief te zijn, bijvoorbeeld door zelf de plek van het graf te bepalen.’ Hoe doe je dat? Heitink geeft tips.
 
Ook met Corona en alle beperkingen kunnen nabestaanden de regie in handen nemen bij het vaststellen van de plek van begraven op het moment dat er een nieuw graf moet komen. Alert zijn en (telefonisch) overleg is daarvoor nodig. Het moment dat dit kan gaat wel snel voorbij en op dit punt is het dus belangrijk goed op te letten.
 

Hoe gaat het vaak?

Bij de uitgifte van een nieuw graf op een algemene (gemeentelijke) begraafplaats is het vaak “aansluiten in de rij”. De ambtenaren bepalen de op dat moment meest praktische plek. Die plek wordt niet, of niet manifest, aan de familie bekend gemaakt door de uitvaartleider en vaak ‘ontdekken’ nabestaanden de plek op het moment dat er echt begraven wordt.
 
Tip: vraag meteen voordat er aangifte bij de gemeente gedaan wordt om een overlegmoment en tijd om hierover te praten. De aangifte gebeurt meestal door de uitvaartleider. Veel nabestaanden realiseren zich niet voldoende wat er dan allemaal al wordt vastgelegd. Bespreek dus met de uitvaartleider dat U wilt overleggen over de plek van het nieuwe graf. Dat betekent dus: aangifte eerst, maar keuze van de grafplek.
 

Later

Welke keuze kunt u maken? Op veel algemene begraafplaatsen worden de stenen van oude graven, dat zijn graven waarvan de huur niet meer verlengd is, na afloop van deze verhuurperiode plus de aanliggende procedure, weg gehaald. Deze plekken kunnen dan opnieuw uitgegeven worden. Vaak zijn die graven nog niet geruimd. Dat gebeurt dan tegelijk met het delven van het nieuwe graf, voor een nieuwe rechthebbende, bijvoorbeeld u en uw familie.
 
Nabestaanden kunnen een plek uitkiezen die bij hen of bij de overledene past. Dit kan helend werken en de nabestaanden deze keer wél de regie in handen geven, juist op een moment waarbij rond het sterven van de dierbare hem/haar alle regie uit handen is genomen door alle beperkingen rondom Corona. Doe mee, help mee met het zoeken naar een fijne plek. Overleg met elkaar. In een tijd van beperkingen is het juist fijn om samen dingen te kunnen doen.
 
Let op: de uitvaartleider moet hierbij soms dwars ingaan tegen de ingeslepen ambtelijke gewoonte om dan te zeggen dat dit kiezen van de begraafplek niet kan ‘omdat dit ‘teveel tijd kost ‘ of ‘anders de begraafdatum in het gedrang komt’. De uitvaartleider kan hierbij het helpende/ helende van het meehelpen aan de eigen begraafplek benadrukken.
 
Let op: doorgaans is het kiezen van een eigen begraafplek duurder dan ‘aansluiten’ in de rij. “Het graven is moeilijker als een graf tussen twee andere ligt” of “Het oude graf moet eerst nog geruimd worden” is dan vaak de argumentatie. Beide argumenten snijden in wezen geen hout: de apparatuur om precies een graf te maken is nauwkeurig en wordt bediend door vakmensen. Ten tweede: de gemeente heeft kosten uitgespaard om na afloop van het vorige huurcontract niet te ruimen. Nu doen ze het tegelijk met het delven van een nieuw graf en ze willen dan de nieuwe huurder eigenlijk extra laten betalen voor dit proces.
 
Desondanks kunnen deze extra kosten bij het delven zeer de moeite waard zijn. Zeker als de familie in een tijd van corona-beperkingen voor het sterven niet of nauwelijks met het rouwen kon beginnen. Zelf een mooie en passende plek uitkiezen zonder enige beperking kan dan helpen bij de verwerking en het rouwproces.

Meer tips van kees

Tips van Kees Corona gedenkplaats Aken

Net over de grens, in de evangelisch-katholieke Sint Nicolaas-Stadskerk in Aken (Duitsland), staat een indrukwekkende corona gedenkplek. Bezoekers kunnen hier (voorlopig tot eind juni 2022) de hele dag terecht, en kunnen – voor wie wil- een boodschap achterlaten en deze toevoegen aan een opgestelde installatie. De installatie is eenvoudig van materiaal en zeer ingetogen belicht en opgesteld. Bedenkster is kunstenares Vera Sous, zelf woonachtig en werkend in Aken. De titel...

Bekijk
Tips van Kees Maak een graftrommel

Het neerleggen, neerzetten of ophangen van een graftrommel op of bij het graf is een 19 e eeuws gebruik. Het geeft de gelegenheid om persoonlijke herinneringen en aandenkens bij het graf te leggen. De graftrommel is weersbestendig en de inhoud kan naar wens gewijzigd worden. De graftrommel kan ook weer weg na verloop van tijd. Ouderwetse graftrommels zijn van metaal of zink. Ze worden met een glasplaat afgesloten. Oudtijds werden...

Bekijk
Tips van Kees Corona rouwritueel voor onder de kerstboom

Misschien is deze kerst de eerste zonder je tijdens corona verloren naaste. Voor het eerst zijn er pakjes onder de kerstboom zonder dat hij of zij er bij is. Wat is het dan een mooie gedachte om degene die je verloren bent hier toch bij te betrekken. Dat kan door voor de fysiek afwezige toch een pakje te kopen en mét naam er op onder de boom te leggen. Net...

Bekijk
Tips van Kees Hoeveel en welke bloemen?

Het bezoeken van de laatste rustplaats kan helpen bij het rouwen. Veel nabestaanden onderhouden die plek goed en komen er regelmatig. Met name bij bijzondere momenten in hun leven. Prettig is dat je zo niet in de problemen komt met de corona regels. Zo’n graf wordt dan soms ook extra versierd, bijvoorbeeld met verse chrysanten. Chrysanten staan traditioneel symbool voor de dood en worden met name rond de periode van...

Bekijk
Tips van Kees Ga vast kijken op het kerkhof, dat helpt

Historicus Kees Heitink: ‘Ga vast kijken op het kerkhof. Ook in deze Corona tijd mag dat gewoon. Dat helpt!’   Als de plek van begraven bekend is kunt U die van te voren bekijken. Dat kan, met in achtneming van de RIVM beperkingen en dus de 1,5 meter, ieder moment van de dag.   Hier tijd voor nemen geeft u, ondanks alle dingen die niet mogen, het gevoel van regie en betrokkenheid....

Bekijk
Tips van Kees Gebruik ook achterkant van de grafsteen

Een idee binnen maar ook voor buiten coronatijd. In de provincie Groningen bestaat vanouds de traditie van grafgedichten. Persoonlijke gedichten die vaak op de achterkant van de grafstenen zijn aangebracht. Deze traditie is oud en bijzonder. In andere delen van het land zie je dit veel minder. Een persoonlijk gedicht kan enorm troostrijk zijn. Het geeft ook een kans om de overledenen meer extra typeren. Het benutten van de achterkant...

Bekijk
Tips van Kees Dicht het graf wat later

Historicus Kees Heitink: ‘Dicht het graf wat later, dat kan in deze Corona tijd helpen het begraven af te maken’.   Bespreek met uw uitvaartleider of U handmatig met twee aangewezen familieleden het graf mag (helpen) dichten, bijvoorbeeld een uur na de begraving. Dit kan prima, met omzeiling van de beperkingen. Die twee personen vertegenwoordigen dan de familie.   Dit maakt het begraven ‘af’ en kan helpen bij het gevoel dat U...

Bekijk
Tips van Kees Rouwmaaltijd als troostritueel

Iedereen kent natuurlijk het plakje gele cake na afloop van veel begrafenissen. Toch is er een lange en uitgebreide traditie van eten rond het afscheid. Troosteten en -drinken kunnen soms het leed verzachten en dat hoeft niet te bijten met de corona richtlijnen. Toch is niet de cake, maar de krakeling eigenlijk de meest bekende begrafeniskoek. We kennen deze koek nog steeds als gewoon koekje of als zoutje. De krakeling...

Bekijk

Rouwen Tijdens Corona is een not-for-profit initiatief, mogelijk gemaakt door ZonMw (als onderdeel van het programma 'Palliantie. Meer dan zorg’) en uitgevoerd door LOCOmotion, Nachtzon Media B.V., prof. dr. Saskia Teunissen (Expertisecentrum Palliatieve Zorg, UMC Utrecht), Ronald Geelen en Uil Uitvaartverzorging.