Wetenschappelijke Review over de effecten van de corona epidemie op rouw

De onderzoekers Tamara van Schaik , Marije Brouwer, Nico Knibbe, Hanneke Knibbe en Saskia Teunissen, allen verbonden aan het project Rouwen Tijdens Corona, mogelijk gemaakt door ZonMw (als onderdeel van het programma 'Palliantie. Meer dan zorg’) publiceerden in OMEGA- Journal of Death and Dying van december 2022 het artikel ‘The Effect of the COVID-19 Pandemic on Grief Experiences of Bereaved Relatives: An Overview Review’.  

Daaruit blijkt dat de COVID-19-pandemie de rouwervaringen van nabestaanden heeft verstoord en de gebruikelijke manieren om met verlies om te gaan heeft veranderd. Om te begrijpen hoe nabestaanden verdriet hebben ervaren tijdens COVID-19 is een review uitgevoerd. Een overzicht van empirische gegevens over dit onderwerp ontbrak en daarom werden PubMed- en CINAHL-databases doorzocht op empirische studies gepubliceerd van 1 januari 2020 tot en met 31 december 2021. Op basis daarvan zijn 28 artikelen geïncludeerd. Daarop is een thematische, exploratieve analyse uitgevoerd waar verschillende thema’s uit naar voren kwamen: veranderde emotionele reacties, veranderingen in verdriet, het effect van afwezigheid tijdens laatste momenten, een gebrek aan betrokkenheid bij de zorgproces, de impact op gemeenschappen en sociale ondersteuningssystemen en de verandering van uitvaarten.

Meer over deze studie is hier te vinden.

Meer verhalen

Verhalen Help de zorghelden bij rouw tijdens corona

Rouwen is een werkwoord.  Bekijk hier de tips over rouwen voor zorgverleners, gemaakt door 'Help de Helden'.   Flyer met tips  

Bekijk
Verhalen Corona afscheid van overleden stadsomroeper

Honderden Naarders hebben afscheid genomen van de afgelopen week overleden stadsomroeper en weldoener Paul Vuijst. Voor de condoleance stonden lange rijen, maar uiteraard corona proof.  Lees hier het artikel

Bekijk
Verhalen Als je geen afscheid kunt nemen

,,De belangrijkste tip? Hou je relaties in het hier en nu goed en heb intensief contact met elkaar, zodat je niet verrast wordt als je opeens afscheid moet nemen.’’ Barnevelder Nico Knibbe sprak de afgelopen maanden talloze mensen voor zijn project ‘Rouwen Tijdens Corona’. ,,Deze verhalen, vaak hartverscheurend, soms ook prachtig, moeten verteld worden.’’ Nico Knibbe, Hanneke Knibbe en filmmaakster Anne Christine Girardot hebben op allerlei manieren verhalen verzameld voor...

Bekijk
Verhalen Rouw heeft geen eindpunt

Goed artikel van De Correspondent: 'Rouw heeft geen eindpunt. En dat is hoopvoller dan het klinkt' Lees het hier    

Bekijk
Verhalen Hartjesboom

Uden is een van de gemeentes in Brabant die hard getroffen is door het coronavirus. Om die mensen te herdenken en een plek te hebben om over de effecten van het virus te kunnen praten, is er een speciale boom geplant, de Hartjesboom. Volgens mede-initiatiefnemer en uitvaartbegeleider Paul van Weert moet het 'een plek worden om samen te komen en te praten over wat er gebeurd is'.  De Hartjesboom geeft...

Bekijk
Verhalen Drie internet artikelen Rouwen Tijdens Corona

In drie internet artikelen reflecteert psycholoog Ronald Geelen op wat er is gebeurd rondom sterven en rouwen tijdens de coronapandemie. In ‘Klappen voor onze zorghelden’ gaat hij in op de beperkte houdbaarheid van de waardering voor de zorg. ‘Zo spraken we in het voorjaar van 2020 nog van onze helden in de zorg en volgde letterlijk het publieke applaus. Bij de tweede en volgende golf ebde die waardering weg. Beperkte...

Bekijk
Verhalen Moet je als zorgverlener de uitvaart bijwonen?

Volgens wijkverpleegkundige Jelle Reijngoudt wordt het rouwen waarmee de zorgverlener wordt geconfronteerd door het overlijden van een cliënt, onderschat en onderbelicht. 'De dood hoort bij je beroep', 'je hebt dit beroep zelf gekozen', zijn veelgehoorde opmerkingen. En toch kan het je als zorgverlener raken als een zorgvrager overlijdt. En dat is normaal. Het mag besproken worden, in alle openheid. Daarom geeft Jelle Reijngoudt zijn visie op het mogen bijwonen van...

Bekijk
Verhalen Podcast ‘Kassiewijle’ over veranderende afscheidsrituelen.

Kunstenaar en funerair specialist Babs Bakels is van jongs af aan mateloos gefascineerd door de dood. Radiomaker Laura Stek, die haar sterfelijkheid juist graag negeert, raakte geïntrigeerd door Babs: waarom omringt iemand zich constant met eindigheid en verval? Samen onderzoeken Laura en Babs in coronatijd in zes afleveringen onze omgang met de dood, van de laatste adem tot het hiernamaals. Ze bezoeken een ‘liever levend uitvaart’, ondergaan een dood-meditatie, gaan...

Bekijk

Rouwen Tijdens Corona is een not-for-profit initiatief, mogelijk gemaakt door ZonMw (als onderdeel van het programma 'Palliantie. Meer dan zorg’) en uitgevoerd door LOCOmotion, Nachtzon Media B.V., prof. dr. Saskia Teunissen (Expertisecentrum Palliatieve Zorg, UMC Utrecht), Ronald Geelen en Uil Uitvaartverzorging.