Zo maar, soms zonder dat je het verwacht, wordt je opeens weer herinnerd aan een dierbare die is overleden. Je hoort een lied, je ruikt iets, je leest iets of je ziet op de kalender dat je graag de verjaardag had willen vieren van degene die is overleden.
Feestdagen die geen feestdagen meer zijn, kunnen ineens zomaar over je heen vallen. Of, omdat je natuurlijk weet dat ze er aan komen, kunnen het bergen zijn waar je tegen opziet. Het kan je teruggooien naar de corona periode waarin je beperkt afscheid kon nemen, je letterlijk niet nabij kon zijn en de uitvaarten ingewikkeld waren.
Dan kan het helpen om je zo’n dag niet zomaar te laten overkomen. Bewust stilstaan, ook al is het maar heel even, doet recht aan het verlies én aan je eigen gevoel. Tip is om juist op zo’n dag extra goed voor jezelf te zorgen. Bedenk iets kleins, bij voorkeur iets heel concreets. Koop voor jezelf bijvoorbeeld een bosje bloemen van het ‘merk’ dat degene die hebt verloren altijd graag op vaas had staan. Of neem even ruimte voor een traktatie voor jezelf. Bijvoorbeeld iets dat je zelf graag eet of drinkt.
Zo sta je stil bij het verlies, geef je het moment – hoe vreemd het misschien ook klinkt – een plekje en kun je met meer moed de toekomst in. En gewoon de dingen doen die de dag van je vraagt.
Daarbij is gezelschap, of bij elkaar komen, niet altijd nodig. Corona hoeft hierbij dus geen zand in de wielen te strooien. Het gaat immers om kleine dingen, op een manier waarmee je jezelf waardeert en je het ‘gedenken’ concreet maakt.
Persoonlijk vind ik toch het prettig om zulke momenten te delen. Zelf sta ik al een aantal jaren met een vriend een moment stil bij de verjaardag van onze overleden moeders. Zijn moeder werd ouder en overleed later. Soms gaan we naar hun graf. Vaak kopen we gebak en doen we een kop koffie. Voor ons een helend ritueel.
Historicus Kees Heitink: ‘Breng voorafgaand aan de uitvaart bloemen naar het graf. Zo kun je degenen die nu door Corona niet bij de graflegging aanwezig mogen zijn toch betrekken bij de uitvaart. Dan kan iedereen toch zijn aanhankelijkheid en medeleven betonen’. Betrokkenen zouden bijvoorbeeld op de dag van de begrafenis (bijvoorbeeld 1-2 uur van tevoren) bij het graf een bloem kunnen afgeven. Een vrijwilliger kan dan vast bij het graf...
BekijkOp de Bennekomse begraafplaats was onlangs wel een heel bijzondere rouwstoet te zien: iedereen had een koptelefoon op. Monuta Hofrust kreeg het verzoek een uitvaart te verzorgen voor een familie waarvan enkele leden in de risicogroep voor Covid-19 vielen. Ieder risico op besmetting moest dus voorkomen worden. Ook wilden de nabestaanden graag de plechtigheid rond het graf houden. De beheerder gaf toestemming mits de 1,5 meter gerespecteerd zou worden. De...
BekijkHistoricus Kees Heitink: ‘Dicht het graf wat later, dat kan in deze Corona tijd helpen het begraven af te maken’. Bespreek met uw uitvaartleider of U handmatig met twee aangewezen familieleden het graf mag (helpen) dichten, bijvoorbeeld een uur na de begraving. Dit kan prima, met omzeiling van de beperkingen. Die twee personen vertegenwoordigen dan de familie. Dit maakt het begraven ‘af’ en kan helpen bij het gevoel dat U...
BekijkIedereen kent natuurlijk het plakje gele cake na afloop van veel begrafenissen. Toch is er een lange en uitgebreide traditie van eten rond het afscheid. Troosteten en -drinken kunnen soms het leed verzachten en dat hoeft niet te bijten met de corona richtlijnen. Toch is niet de cake, maar de krakeling eigenlijk de meest bekende begrafeniskoek. We kennen deze koek nog steeds als gewoon koekje of als zoutje. De krakeling...
BekijkHistoricus Kees Heitink: ‘In deze Coronatijd is het vaak niet goed mogelijk dichtbij de stervende te zijn. Blijf na het sterven zo lang mogelijk dichtbij, bijvoorbeeld door zelf de bloemen op het dichte graf te leggen.’ De bloemen, kransen of herinneringen die bij de begrafenis al aanwezig waren, worden meestal op het graf gelegd door de doodgraver die de begraving afsluit. Dit kunt u, samen met familieleden, ook zelf doen....
BekijkHet neerleggen, neerzetten of ophangen van een graftrommel op of bij het graf is een 19 e eeuws gebruik. Het geeft de gelegenheid om persoonlijke herinneringen en aandenkens bij het graf te leggen. De graftrommel is weersbestendig en de inhoud kan naar wens gewijzigd worden. De graftrommel kan ook weer weg na verloop van tijd. Ouderwetse graftrommels zijn van metaal of zink. Ze worden met een glasplaat afgesloten. Oudtijds werden...
BekijkGrafstenen die bedoeld zijn als permanente grafbedekking worden vaak besteld via de uitvaartondernemer. Hij/zij heeft hiervoor contacten, is op de hoogte van de eisen en regels van de betrokken gemeente (hoogte/ kosten) en neemt makkelijk initiatief in een wereld die een nabestaande eigenlijk niet kent. Het loont de moeite om juist hier goed na te denken en rond te kijken wat u wel of niet wilt. Heel bewust meegaan in...
BekijkMisschien is deze kerst de eerste zonder je tijdens corona verloren naaste. Voor het eerst zijn er pakjes onder de kerstboom zonder dat hij of zij er bij is. Wat is het dan een mooie gedachte om degene die je verloren bent hier toch bij te betrekken. Dat kan door voor de fysiek afwezige toch een pakje te kopen en mét naam er op onder de boom te leggen. Net...
BekijkRouwen Tijdens Corona is een not-for-profit initiatief, mogelijk gemaakt door ZonMw (als onderdeel van het programma 'Palliantie. Meer dan zorg’) en uitgevoerd door LOCOmotion, Nachtzon Media B.V., prof. dr. Saskia Teunissen (Expertisecentrum Palliatieve Zorg, UMC Utrecht), Ronald Geelen en Uil Uitvaartverzorging.